Соединетите Американски Држави најдоа „дупка“ во санкциите и начин да го заобиколат ембаргото што самите го воведоа.
Рафинеријата на рускиот нафтен гигант „Лукоил“ на Сицилија добива и преработува нафта од Русија, а потоа како италијански производ извезува бензин и дизел во САД. Дел од него потоа се пренесува од Америка назад во Европската Унија.
Ова откритие на угледниот американски Волстрит журнал доаѓа во време кога останува уште еден месец до стапувањето во сила на санкциите на ЕУ против Москва, со кои од 5 декември се забранува увоз на руска нафта по морски пат. Брисел го воведе ова ембарго и на Србија, како трета земја. НИС нема да може да купува нафта што на пазарот во соседна Србија пристигнува од Русија со танкери до Крк, а потоа со хрватскиот нафтовод „Јанаф“ до рафинеријата Панчево.
Но, овде не важи „дупката“ во санкциите што ги користат САД, дека по обработката, тоа гориво се третира како унгарско, а не како руско.
Глобалните аналитичари предупредуваат дека овој пакет санкции на ЕУ, како и следниот, кој предвидува забрана за увоз на руски гориво од февруари, ќе предизвика шок на европскиот пазар и дополнително ќе го наруши снабдувањето со дизел и нафтени дестилати, како што се гасно масло и масло за греење. Состојбата со дизелот е особено проблематична, бидејќи околу 10 отсто од побарувачката е зголемена во ЕУ и на глобално ниво, бидејќи се користи како енергенс поради скапиот гас. Ситуацијата дополнително се искомплицира со штрајк во француските рафинерии. Сето тоа во наредниот период ќе ги поттикне цените на нафтата и горивата на берзите да растат, да ги зголемат трошоците на компаниите, а со тоа да доведе до поскапување на дизелот и бензините на пумпите, како во Европа, така и во Србија.
ЕУ, под американски притисок, се согласи да ја отсече гранката на која седи, да ја сруши сопствената економија и да им дозволи на американските компании да го соберат профитот. Ослободување од бриселскиот пакет санкции за увоз на руска нафта добија Унгарија, Словачка и Чешка, кои се снабдуваат преку нафтоводот „Дружба“ и немаат излез на море.
Рафинериите во Источна Европа, како што посочуваат експерти, ќе имаат проблем, бидејќи тие се технолошки дизајнирани да преработуваат руска нафта, па тоа ќе влијае и на снабдувањето со дизел.
САД важат за најголемиот увозник на руско нуклеарно гориво и сигурен партнер за компаниите од Руската Федерација во трговијата со нафта и гас. Експертите посочуваат дека американските компании купуваат црно злато од Русија, а потоа го препродаваат во Европа. Според податоците на Меѓународната агенција за енергетика од септември, земјите од ЕУ замениле половина од изгубените 800.000 барели руска нафта со увоз од САД.
Томислав Миќовиќ од Здружението на нафтени компании на Србија не сака да шпекулира дали по 5 декември, кога ќе започне ембаргото на ЕУ за руската нафта, Србија ќе може да увезува деривати од Унгарија, но очекува дека ќе добиеме толкување од Брисел за секој конкретен случај.
Сетот санкции што ги опфаќа дериватите добиени од руската нафта стапува на сила на 5 февруари и оттогаш треба да се забрани нивната продажба на други земји-членки на ЕУ или трети земји. Но, и таму има некои исклучоци, како и сомнежи за докажување дали и како да се утврди потеклото на молекулите на бензинот, дизелот и другите деривати, кога рафинеријата преработува мешавина од нафта од различно потекло.
Според Волстрит журнал, американските санкции го исклучуваат увозот на руска сурова нафта, но дозволуваат рафинирање во трети земји и маркетинг на деривати во САД. Американскиот весник наведува дека руската рафинерија на Сицилија ги снабдува со гориво фабриките на корпорацијата Ексон Мобил во Тексас и „Лукоилова“ во Њу Џерси. „Лукоил“ не е санкциониран во САД и своите нафтени деривати ги продава во 230 бензински пумпи во 11 земји. На крајот на октомври „Блумберг“ објави дека „Ексон Мобил“ постигнал најголем профит во својата 152-годишна историја, благодарение на рекордната преработка на сурова нафта и високата побарувачка за дизел.