Режисерот Поповски до покојниот Горан Стефановски: Не се потресувавме многу кога беше тука

Театарскиот и филмски режисер Александар Поповски со јавна исповед насочена кон јавноста преку писмо до легендарниот сега покоен драматург Горан Стефановски.

Во своето писмо Поповски со право го споредува драматургот со Хомер и во исто време признава дека во последните години пред смртта на Стефановски дури и не сме го забележувале дека е тука меѓу нас.

Целото писмо на Поповски:

Драг Горан,

Не знам колку ти фалиме ние на тебе, знам дека ти нам многу.

Знаеш, додека беше тука, околу нас, тука под лозницата карши Света. Софија, тука во твојот стан во Аеродром, тука на Факултетот за драмски уметности, тука во Дебаар маало, тука во Идадија, тука по скопските улици, тука…не многу многу се потресувавме дека си тука. Тоа ни се чинеше нормално, дека се подразбира, дека е секојдневна појава еден голем писател да ни се шета тука, покрај нас.

Дури ми се чини дека во последно време скоро и да не те приметувавме дека си тука.
Има ли нешто поубаво за еден народ од тоа да има свој Хомер?

Да има човек кој во своите специјални мрежи за ловење зборови и реченици ќе го фати духот на времето, ќе не опее со сите наши мани и убавини, ќе ја исмее сета наша глупост, ќе го опее нашиот дух и ќе ја слави нашата посебност. Уметникот е една чудна билка. Не секогаш расте таму каде што ја сееш. Не секогаш прави тоа што ќе и кажеш. Најмалку дава плодови кои од неа се очекуваат.

Во ова малку побудалено време забораваме дека освен дивоградбите, економијата, криминалот, нетрпеливоста кон различниот, непотизмот, глупоста, патриотизмот, изгубеноста на патот кон идентитеското прашање,постои цел еден друг свет.

Постои свет каде што сме убави на мајка, среќни што одиме и стануваме првачиња, деца кои трчаат низ природа, млади кои се љубат по паркови, слушаат музика, читаат книги за големите откритија, научници, професори, доктори, родители и мудри старци со совети за внуците. Постојат светови и луѓе кои не се она за што медиумите известуваат.

За тие светови да останат запишани треба да го славиме уметникот, да го пазиме кога ќе падне, да внимаваме да не му биде прекомотно, ама да не го примораме да стане естрадна звезда за да може да одговара на економските параметри на ова време. Уметноста има правила кои не се дел од ексел табелите. Уметноста не смееме да ја нарачуваме како песна во кафана. Треба да и го дадеме сиот простор кој и е потребен за да може самата да каже што чувствува. И тогаш ќе можеме да се видиме и препознаеме. И тогаш ќе останеме запишани во времето.

Ако дивоградбите ги разбереме како метафора за нашиот свет, тогаш сигурно треба твоето Диво месо да го земеме како рецепт. Значи читам диво месо вие слушајте дивоградба. Диво месо е верување дека ако некому му влезе влакно во грлото, околу коренот на влакното ќе се створи месо, коешто не е човечко и кое ќе расте и нарасне толкаво да го угуши човека. Месото мора да се откорне со нокти, раната да се изгори со жар.

Еднаш некој те праша „од каде си”? „Од театар”, му одговори. Тоа беше твоето место твојот дом. Иако целата фасцинација всушност доаѓаше од ова наше место.

Од ова место кое толку многу го сакаме и од кое толку многу се трудиме да се одлепиме. Да полетаме, како да сме Сиљан Штркот. Место кое сакаме да го заборавиме и на кое секогаш му се враќаме како да не сме ни отпатувале. Место кое сакаме да ни се залепи на ѓонот од чевлите и да го понесеме со себе. Како Одисеј кој талка и не знаеш дали намерно не сака да ја пронајде Итака или навистина Боговите си играат мајтап со него. Тоа е посебна љубов кон the местото.

ЛЕТ ВО МЕСТО 1981ва.

Знаеш да леташ? Што е човек ако не знае да лета? Немам крила. Ние сме луѓе не сме птици. Мораме да научиме да летаме со она што го имаме, со она што ни е дадено. Треба да се граба од животот. Да се искамчи среќа меѓу две несреќи. Слобода меѓу две ропства. Поинаку никогаш нема да летнеш, ќе леташ во место, но ако имаш малку страст и среќа , местото ќе летне со тебе.