Македонски шпионски софтвер од компанија регистрирана во Макеоднија е дел од истрагата на комитет на Европарламентот за скандал со илегално следење на политичари и новинари во Грција.

Европскиот парламентарен комитет што ја истражува употребата на шпионски софтвер во блокот од 27 земји, ги повика грчките власти во петокот да направат повеќе за да го расветлат скандалот со телефонскиот надзор што ги таргетираше опозициските политичари и новинарите.


„Научивме многу, но, исто така, сè уште чувствуваме дека многу од нашите прашања остануваат да се одговорат“, рече шефот на комитетот Џерон Ленерс по посетата на Грција и Кипар, членки на Европската унија.

Известувачот на комитетот, Софи Велд, рече додека не се појави дефинитивен доказ за тоа кој инсталирал и користел шпионски софтвер Predator на телефоните на грчките жртви но дека „сè е насочено во насока на луѓето во владините кругови“.

Скандалот, кој ја потресе грчката централно-десничарска влада оваа година, се фокусираше на прислушувањето на телефонот на лидерот на опозициската партија ПАСОК Никос Андролакис од страна на Националната разузнавачка служба. Премиерот Киријакос Мицотакис рече дека не знаел за операцијата, за која рече дека е легална – врз основа на опасноста за националната безбедност – но погрешна.

Шефот на разузнавачката служба, познат во Грција како EYP поднесе оставка поради скандалот.

Покрај Андролакис кој како шеф на левичарската партија ПАСОК бил цел на шпионски софтвер Предатор, следени биле уште еден опозициски пратеник и тројца новинари.

Владата во Атина негира дека користи Predator, кој овозможува следење на повици, пораки, фотографии или видео на телефон и е развиен од компанијата Cytrox во Северна Македонија.

Досега македонските власти не покренале никаква истрага за компанијата која беше третирана и од Фејсбук сега Мета. Мета затвори стотици профили кои ги користеле социјалните мрежи Фејсбук и Инстаграм за следење на своите жртви.

Минатиот месец грчката парламентарна комисија го истражуваше надзорот на Андрулакис, но неговите севкупни заклучоци остануваат доверливи.

Ленерс, холандски европски пратеник, рече дека истрагата на грчкиот парламент „(открила) само неколку факти и не слушнала се од сите релевантни сведоци“.

„Конечниот извештај на комисијата треба да биде јавно објавен“, рече тој на прес-конференција.

Велд рече дека нејзиниот комитет не нашол дефинитивен доказ за тоа кој го користел Предатор и зошто.

„И ние нема да го најдеме тој доказ сè додека властите не се подготвени да споделат официјални информации со нас“, рече таа, но додаде: „Сè е насочено во насока на луѓето во владините кругови“.

Велд, исто така, обвини дека грчките власти не вложиле многу напор да ја истражат употребата на шпионскиот софтвер.

„Напротив, најрелевантните информации се класифицирани“, рече таа. „Оваа работа мора итно и целосно да се разјасни пред следните парламентарни избори во Грција во средината на 2023 година.

Таа, исто така, ја повика Атина да побара помош од европската полициска агенција Европол во истрагата „барем за обезбедување докази“.

Во Европа, сајбер истражувачите пронајдоа траги од шпионски софтвер како што е Predator или попознатиот Pegasus развиен од израелската NSO Group, во Грција, Полска, Унгарија и Шпанија.

„Мислам дека е безбедно да се каже дека ситуацијата во Грција не е споредлива со Унгарија и Полска“, рече Ленаерс. Тој рече дека во Полска, каде што беше следена употребата на Пегазус, „дефинитивно гледаме целосен недостаток на какви било проверки и рамнотежи“.

„Ова во моментов не е случај во Грција, но … има итни прашања (кои) треба да се разјаснат и треба да има целосни истраги“, рече тој.

Владата рече дека ќе ја зголеми одговорноста во EYP и планира да ја забрани употребата на шпионски софтвер од приватни субјекти во Грција.

Во текст со наслов ,,Зошто Meta ја банираше македонската компанија за шпионски софтвер, Cytrox”, редакцијата на специјализираниот за софтвер портал IT.mk лани на
22 декември 2021 објави детали за скандалот кој ја поврзува македонската компанија со меѓународен криминал во повеќе земји.

,,Израелскиот софтвер за следење Pegasus произведен од компанијата NSO Group без сомневање е најпознатиот „spyware“ со кој некои држави ги следат своите граѓани, за оние кои не се во тек, на тема Pegasus имаме пишувано повеќе пати досега. Она што го враќа овој злонамерен софтвер во циклусот на вести е тоа што минатата недела преку објавата на Facebook Meta дознавме дека еден од најголемите конкуренти на Pegasus е Predator – софтвер за следење креиран од компанијата Cytrox која започнала со работа како стартап од Македонија, за да подоцна се поврзе со инвеститор кој претходно бил дел од израелските безбедносни служби. Компанијата според достапните податоци се уште има локална канцеларија во Скопје.

Соработка на CitizenLab и Meta ја прослави македонската компанија Cytrox
На крајот на минатата недела Meta (екс Facebook) во соработка со CitizenLab објави извештај за отстранети групи и профили поврзани со активности од областа на шпиунажа, но и нови закани во онлајн просторот.

Друштвената мрежа објави дека од социјалните мрежи Facebook и Instagram се отстранети над 1500 профили поврзани со 7 различни компании кои таргетирале дел од корисниците. Групите ги користеле друштвените мрежи за социјален инженеринг, испраќање на малициозни линкови и следење на илјадници жртви во над 100 држави. Во извештајот Meta вели дека се сомнева дека над 50 000 луѓе се цел на следење на овие 7 групи.

Откриените фирми во извештајот на Meta
Една од компаниите чии групи се отстранети е и компанијата Cytrox за која во извештајот се вели дека оперира од Македонија. Во извештајот на Мета за Cytrox пишува дека се отстранети 300 Facebook и Instagram профили кои се користени за измама и наведување на цели во 10 држави: Египет, Ерменија, Грција, Саудиска Арабија, Оман, Колумбија, Брегот Слонова Коска, Виетнам, Филипините и Германија.

Кои се Cytrox – стартапот кој работи во “stealth mode”
Стартапот во Македонија е основан во 2017 година. Истата година се основани и компаниите во Израел под името „Cytrox EMEA Ltd.“ и „Cytrox Software Ltd.“; Во Унгарија во 2017 е основана „Cytrox Holdings Zrt“. Citizen Lab не објави подетални информација за македонската компанија освен името на основачот. Сепак Централниот депозитар за хартии од вредност на 3 април 2017 објавил дека е евидентирано Друштво за развој на софтвер, трговија и услуги САЈТРОКС АД Скопје.

На 03.04.2017 во Централниот депозитар евидентирано е Друштво за развој на софтвер, трговија и услуги САЈТРОКС АД Скопје со ЕМБС 7191391. Основната главнина на друштвото изнесува 25.000 ЕУР и е поделена на 25.000 обични акции со номинална вредност од 1 ЕУР за една акција.
Cytrox дополнително се поврзува со Македонија од 2019 по аквизиција на стартапот од страна на Тал Дилиан – ветеран на разузнавање и мултимилионер кој е основач на Intellexa која специјализира во понуда на софтвер и алатки за разузнавачките служби. Тој покрај Intellexa, е основач и на Circles – проминентна компанија за набљудување на мобилни мрежи, како и уште 1-2 стартапи со слични дејности. Дилијан во интервју за Forbes, во кое го претставува својот продукт – комбе за набљудување вредно 9 милиони долари преку кое според него може да се хакира било кој телефон, посочува дека ја спасил македонската компанија која произведувала spyware за Android од пропаст. Според интервјуто, Cytrox станал дел од Intellexa за нешто помалку од 5 милиони долари”, објави лани ИТ.мк.

Повеќе детали на овој ЛИНК