Гоце Делчев е Бугарин по потекло, но може да го слават како херој и во Македонија, а македонизмот веќе го претрпел својот крах, преку телевизијата БТВ порача шефот на бугарскиот дел од заедничката комисија за историски и за образовни прашања, Ангел Димитров, уште пред нејзиниот прв состанок следниот месец во Софија.
„По сè што се случуваше со децении, многу добро знаеме дека нашите разговори нема да бидат лесни. Не можеме да очекуваме брзи, молскавични и исклучително пријатни резултати за некои луѓе. Со колегите од Република Македонија ќе седнеме за да ги разгледаме сите спорни теми од гледна точка на интерпретацијата на нашето заедничко минато, за да откриеме дека тоа не може да биде негирано, и тоа сега кога Република Македонија се стреми кон Европска унија и кон НАТО. Нештата не се сведуваат на признавање, туку на убедување во една научна дискусија, со професионални аргументи, што треба да биде променето во формирањето на општествената свест во Република Македонија, посебно на младите поколенија“, вели првиот амбасадор на Бугарија во Скопје за очекувањата од комисијата. „Ние знаеме со какви почетни тези ќе тргнат тие, но целта на тие разговори, на тие научни дискусии, кои понекогаш можат да бидат и научни спорови, е да ги убедиме дека придржувањето до фактите и интерпретацијата на тие факти можат да ни покажат какви процеси се развивале. Од таа гледна точка, ние треба да ги убедиме дека има периоди во кои тие, едноставно, не можат да најдат аргументи за да ги негираат тие факти и нашата интерпретација“.
„Гоце Делчев може да биде херој на двете држави. Делчев, кој е Бугарин по потекло, работел за слободата на Бугарите што живееле во некогашната географска територија Македонија, зошто тој загинува на територијата на денешна Грција, која се вика Беломорска Македонија. Тој е херој на сите нас и тоа треба да биде разбрано од нашите колеги во Република Македонија. Тоа е елемент на нашата заедничка историја. Во тоа не треба да има ништо спорно за нашите колеги. Така како што многу Бугари што не се по потекло, не се родени, немаат корени во Република Македонија, учествувале во националноослободителното движење таму. За да влеземе во конкретно формулирање, треба да спроведеме доста разговори со нашите колеги. Се разбира дека ние сакаме да биде јасно кажано дека тој е Бугарин, и тоа не само како Бугарин по наша желба, туку и како Бугарин што има таков идентитет, сам се формирал како Бугарин. Гоце Делчев уште во школските денови го избира за свој идол Васил Левски. Самата организација, која е создадена како бугарски револуционерен комитет, создадена е по урнекот на бугарската револуционерна организација од епохата на преродбата. Ние треба да ги убедиме нашите колеги дека тие не само што не нè разделуваат, туку обратно, тие нè зближуваат и нè претвораат во луѓе што го осознаваат заедничкото, кое може да биде двигател за иднината“, е ставот на бугарскиот историчар за „апостолот на македонската револуционерна борба“, како што се нарекува Гоце Делчев во Македонија, како и за историската ВМРО.
„Ако зборуваме сериозно, треба да кажеме дека македонизмот веќе го претрпе својот крах, со оглед на тоа дека тој е создаден, тој е историски одречен од начинот на кој е создаден и се развивал. Тоа, се разбира, не значи дека тоа е осознаено во Република Македонија. Не можеме да им го наложиме на нашите пријатели од другата страна нивното право да изберат за себе нов идентитет. Не треба да заборавиме дека сме живееле разделени со децении. Но, не можеме да прифатиме, да се согласиме со нивното тврдење дека сето тоа се случило по природен пат. Научно кажано, тие сакаат современата македонска нација да биде формирана објективно историски, а, всушност, таа е резултат на политички одлуки, т.е. нејзиното формирање освен што е силувано, освен што е однадвор, освен што не е резултат на внатрешно движење кон таа државност и нов идентитет, е, во крајна линија, субјективно-политички чин“, е гледиштето на Димитров за македонскиот национален идентитет.
„Тие имаат на што да се потпрат – тоа е развојот на државата по 1944 година. Тоа им дава право како формирана национална заедница на тој субјективно-политички начин да го користат своето денешно име. Но, минатото треба да биде интерпретирано на коректен, професионален начин“, заклучува тој.
