Шефот на македонската дипломатија Тимчо Муцунски денеска се обрати пред Комисијата за надворешни работи на Европскиот парламент каде упати ја потврди заложбата македонските власти да продолжат по европскиот пат доколку процесот се одвива на фер начин.
,,Денеска стојам пред вас како претставник на една нација која чекореше по извонреден пат – обележан со длабоки жртви и непопустлива издржливост – сето тоа во име на нашата европска иднина. Ние сме земја која го смени знамето, го измени уставот неколку пати, па дури и го смени самото име. Тоа не беа лесни избори. Тие отидоа до срцето на тоа кои сме ние како народ, допирајќи го нашиот идентитет и нашата историја.
Но, ги направивме овие жртви бидејќи бевме охрабрени да веруваме во европското ветување. Бевме убедени дека патот на дијалог, компромис и реформи ќе доведе до посветла иднина за нашите граѓани, како дел од европското семејство.
И кога беа направени овие монументални промени, гласовите од надвор – оние кои нè гледаа и нè охрабруваа – ги пофалија како примери на храброст, како чекори напред за целиот регион, како доказ за трансформативната моќ на Европа.
Сепак, она што следеше не беше исполнување на тие ветувања. Наместо тоа, секогаш кога отстрануваме една пречка, се појавува друга – нефер, неочекувана и длабоко обесхрабрувачка. Децениското прашање за името со Грција го решивме преку Договорот од Преспа, потег што некои го поздравија како триумф на дипломатијата. Но, штом тоа поглавје се затвори, се појави уште една препрека, која не е поврзана со нашите реформи, нашиот напредок или нашата подготвеност да се приклучиме на Европската унија.
Овие променливи состојби не се само обесхрабрувачки; ја нагризуваат довербата во самиот процес. Тие им отежнуваат на нашите граѓани да веруваат дека нивните жртви некогаш ќе доведат до иднината што им беше ветена”, порача Муцунски пред Европскиот парламент.
Во продолжение остатокот од говорот на министерот за надворешни работи Муцунски:
Почитувани членови,
И покрај ова, С. Македонија останува непоколеблива. Членството во ЕУ не е само политичка амбиција за нас; тоа е длабоко трансформативен процес. Во срцето на агендата на нашата влада се критичните реформи во владеењето на правото, јавната администрација и економското управување. Овие напори не се само за штиклирање на полињата за одредниците на ЕУ; тие се за создавање на општество кое работи подобро за своите луѓе – општество кое ги отелотворува вредностите што ги споделуваме со Европа.
Ги усогласивме нашите политики со acquis communautaire на ЕУ, ја усвоивме агендата за реформи во планот за раст и потпишавме Партнерство за безбедност и одбрана со ЕУ. Ние сме нација која е и ќе продолжи да биде целосно усогласена со ЗНБП на ЕУ.
Преку овие акции докажуваме дека нашата нација не чека членството да биде сигурен партнер; ние веќе делуваме како едно.
Дами и господа,
Дозволете ми сега да се осврнам на едно прашање што ме погодува лично, нашиот однос со Бугарија.
Некои од моите најрани и најубави спомени се врзани за Бугарија. Мојот прв одмор како мало дете беше во Сончев Брег, каде за прв пат ја открив мојата љубов кон морето и сонцето. Години подоцна, уште еден негуван момент беше кога мојот син ги направи првите чекори на скии во Боровец, прифаќајќи ги зимските радости во прекрасните планини во Бугарија.
Овие лични врски ме потсетуваат на длабоките врски што ги споделуваат нашите народи, изградени со генерации човечки искуства. Сепак, овие врски сега се загрозени. Политиките и активностите во последниве години поттикнаа недоверба меѓу нашите нации, поткопувајќи ја самата структура на нашите добрососедски односи.
Континуираната употреба на своето вето од страна на Бугарија во процесот на пристапување во ЕУ е особено болна пречка. Тоа не само што го запира нашиот напредок, туку и испраќа обесхрабрувачки сигнал за состојбата на европската солидарност и меѓусебното почитување. Со тоа што дозволивме билатералните прашања да доминираат во процесот на пристапување, ризикуваме овој механизам да го претвориме во алатка за поделба, наместо во алатка за единство.
Дозволете ми да бидам јасен: нашата нација и влада остануваат посветени на дијалог и помирување. Подготвени сме да се вклучиме со добра волја, да бараме решенија кои ќе го почитуваат минатото, додека градат подобра иднина. Но, ова мора да биде заеднички напор. Напредокот не може да дојде од еднострани барања или ултиматуми; тоа бара меѓусебно почитување, разбирање и храброст од двете страни.
Ја повикуваме Бугарија да ни се придружи во овој напор, за да можеме заедно да ги надминеме овие предизвици и да изградиме односи што ќе го одразуваат вистинскиот дух на европското партнерство.
Почитувани членови,
Европскиот парламент отсекогаш бил светилник на надеж за земјите кандидати. Вашето застапување за проширување е потсетник дека Европската унија не е затворен клуб, туку жив проект, кој станува се посилен со секоја нова членка.
Следните пет години ќе ја дефинираат иднината на проширувањето на ЕУ. Јасни временски рокови, опиплив напредок и политичка храброст се од суштинско значење. Доделувањето на проширувањето во следната Мултинационална финансиска рамка (2028–34) ќе испрати моќен сигнал, инспирација на земјите кандидати да продолжат со своите реформи и напори.
Проширувањето не е само стратешка ннеопходност; тоа е морален императив. Станува збор за исполнување на ветувањето на Европа да биде унија на вредности и заеднички интереси – не само унија на географија.
Дами и господа,
Следната година мојата нација ќе одбележи 20 години откако стана земја кандидат за ЕУ. Дваесет години реформи, жртви и издржливост. Дваесет години стоење на вратата и чекање да се отвори.
Но, денес не зборувам за очај, туку за надеж. Зборувам за нација која сè уште верува во европскиот сон, нација подготвена да одговори на секој предизвик, да ја исполни секоја обврска и да придонесе за посилна Унија. Бараме од Европската Унија да ја усогласи нашата одлучност со јасност, правичност и храброст.
Македонскиот народ се соочи со безброј предизвици и жртви на нашиот долг пат кон европската интеграција, но ние остануваме непрекинати, стоиме високо со непоколеблива надеж и непопустлива верба во посветла иднина. Нашиот идентитет, ковано низ вековна борба и истрајност, е длабоко вкоренет во вредностите на слободата, солидарноста и единството – вредности кои ја дефинираат самата Европа.
Ние сме Европејци не поради формална одлука или граница на карта, туку поради тоа кои сме – поради храброста во нашите срца, гордоста за нашето наследство и соништата што ги носиме за генерациите што доаѓаат. Без разлика дали ЕУ ќе ги отвори вратите денес или утре, местото на нашата нација во европското семејство е непобитно.
Да го трансформираме овој момент на предизвик во можност, двоумење во акција и сомнеж во доверба. Заедно, можеме да го направиме проширувањето успешна приказна за Европа и за генерациите што доаѓаат.
